بازرسی امنیتی فرودگاه در ایران، مانند بسیاری از کشورهای جهان بر اساس استانداردهای بین‌المللی و با هدف تامین امنیت پروازها و جلوگیری از هر گونه خطر احتمالی عمل می‌کند. در این راهنما، به مهمترین جوانبی که مسافرین باید پیش و حین عبور از بازرسی امنیتی فرودگاه‌های ایران آشنا باشند اشاره خواهیم کرد.
مراحل بازرسی:
۱. تایید بلیت و هویت: اولین قدم تایید بلیت و اسناد هویتی (پاسپورت برای پروازهای بین‌المللی و کارت شناسایی برای پروازهای داخلی) توسط کارمند فرودگاه است.
۲. بازرسی بدنی و چمدان‌ها: مسافرین به همراه چمدان‌های دستی خود به سمت دستگاه‌های ایکس ری هدایت می‌شوند. در این مرحله، بازرسی بدنی نیز توسط افراد هم‌جنس انجام می‌شود.
۳. تفتیش مواد ممنوعه: اشیای تیز، مایعات بیش از حد مجاز (معمولا بیشتر از 100 میلی لیتر در هر بطری نباید باشد)، اجسام قابل اشتعال و سایر اشیاء ممنوعه قابل حمل در پرواز نیستند.
۴.کنترل اضافی: در صورت نیاز، کنترل‌های اضافی برای بررسی دقیق‌تر وجود دارد که شامل بازرسی دستی بیشتر و یا مصاحبه توسط ماموران امنیتی است.
نکات کلیدی:
آمادگی قبل از بازرسی: قبل از رسیدن به دستگاه‌های ایکس ری، باید تمامی اشیای فلزی از قبیل کلید، تلفن همراه، کمربند و سایر اشیاء مشابه را در سینی مخصوص قرار دهید.
تقید به قوانین مربوط به مایعات: اطمینان حاصل کنید که مایعات، ژل‌ها و اسپری‌های حمل شده درون چمدان دستی شما در ظروفی کمتر از 100 میلی لیتر بسته‌بندی و در یک کیسه شفاف، قابل بسته شدن قرار گرفته‌اند.
توجه به اشیاء ممنوعه: لیستی از اشیاء ممنوعه در فرودگاه و پروازها وجود دارد. قبل از بسته‌بندی چمدان خود، این لیست را بررسی کنید تا از همراه داشتن این‌گونه اشیاء اجتناب نمایید.
پوشاک مناسب: برای تسهیل در فرآیند بازرسی، توصیه می‌شود لباس‌های راحت و آسان برای در آوردن (مانند کفش‌های بدون بند) بپوشید.
احترام به ماموران امنیتی: همکاری با کارکنان و ماموران امنیتی و احترام گذاشتن به دستورالعمل‌های آن‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است.
توجه داشته باشید که روندها و مقررات می‌توانند بسته به وضعیت امنیتی و سیاست‌های فرودگاهی در زمان‌های مختلف تغییر کنند. بنابراین توصیه می‌شود پیش از هر سفر، آخرین اطلاعات را از وب‌سایت رسمی فرودگاه یا شرکت هواپیمایی خود دریافت کنید.
در پروسه بازرسی فرودگاه، کدام مدارک چک و بررسی می‌شوند؟
در فرایند بازرسی فرودگاهی، بررسی مدارک مسافران یکی از مولفه‌های کلیدی است که به منظور تأمین امنیت پرواز و اطمینان از هویت و صلاحیت افراد برای سفر انجام می‌شود. مسافران می‌بایست مدارک مخصوص به خود را به دقت آماده و در دسترس داشته باشند تا بتوانند بدون مشکل از مراحل چک و بازرسی عبور کنند. در ادامه، به تفصیل در مورد این مدارک بحث خواهیم کرد.
بلیت پرواز
بلیت پرواز اولین سندی است که در ابتدای ورود به فرودگاه و همچنین در طی فرایند چک‌این و بازرسی امنیتی بررسی می‌شود. این بلیت می‌تواند به صورت الکترونیکی یا چاپی باشد. صحت اطلاعات درج شده بر روی بلیت همچون نام، مقصد و زمان پرواز با دقت بررسی می‌شود.
مدرک شناسایی معتبر
مدرک شناسایی معتبر بسته به نوع پرواز (داخلی یا بین‌المللی) متفاوت است:
برای پروازهای داخلی، کارت شناسایی ملی یا گواهینامه رانندگی که عکس دار باشد و اطلاعات شخصی نظیر نام و نام خانوادگی، تاریخ تولد و شماره ملی روی آن نوشته شده باشد، مورد نیاز است.
در پروازهای بین‌المللی، پاسپورت به عنوان اصلی‌ترین مدرک شناسایی بررسی می‌شود. صلاحیت پاسپورت از نظر تاریخ انقضا و ویزای مورد نیاز برای کشور مقصد نیز چک می‌شود.
ویزا (در صورت لزوم)
برای مقاصدی که نیاز به ویزا دارند، داشتن ویزای معتبر ضروری است. این ویزا باید برای دوره زمانی سفر معتبر باشد و شرایط خاص سفر مسافر را پوشش دهد. بررسی مدارک ویزا معمولاً در بازرسی اولیه در فرودگاه انجام نمی‌شود، ولی ممکن است در کیوسک‌های چک این یا توسط کارکنان شرکت هواپیمایی انجام پذیرد.
مجوز سفر برای مسافران زیر سن قانونی
در صورت سفر کودکان یا نوجوانان بدون همراهی والدین یا سرپرستان قانونی، نیاز به ارائه مجوز سفر است. این مجوز باید توسط والدین یا سرپرست قانونی امضاء شده و ممکن است نیاز به تصدیق از طرف مراجع قضایی یا اداری داشته باشد.
بیمه سفر (توصیه شده)
هرچند بیمه سفر معمولاً جزء مدارک ضروری برای عبور از بازرسی امنیتی فرودگاه نیست، داشتن این مدرک توصیه می‌شود. برخی از کشورها ورود بدون اثبات پوشش بیمه سفر را نمی‌پذیرند.
اهمیت دقت در آماده‌سازی و نگهداری از این مدارک را نمی‌توان اغراق‌آمیز دانست، زیرا هر گونه کمبود یا اشتباه در اطلاعات می‌تواند منجر به تاخیر یا حتی ممانعت از سفر شود.
در فرودگاه‌ها، بررسی‌های امنیتی به عنوان بخش مهمی از فرآیند پیش از پرواز انجام می‌شوند تا اطمینان حاصل شود که مسافران و خدمه پرواز در برابر تهدیدات احتمالی امن هستند. فرایندها و تکنولوژی‌های متعددی در افزایش امنیت فرودگاه‌ها نقش دارند که در زیر به آن‌ها اشاره شده است:
۱.بررسی‌های ابتدایی:
کنترل مدارک: اولین مرحله، بررسی بلیط و مدارک شناسایی مسافران است.
اسکن بار: تمامی بارها و چمدان‌ها از طریق دستگاه‌های اسکن X-ray برای شناسایی اقلام ممنوعه مورد بررسی قرار می‌گیرند.
۲. اسکن بدنی و فیزیکی:
دستگاه‌های اسکن بدنی: مسافران از طریق دستگاه‌های اسکن بدنی که می‌توانند وجود هرگونه اشیاء ممنوعه را بر روی یا در زیر لباس و بدن افراد آشکار سازند، عبور می‌کنند.
بازرسی دستی: در مواردی که دستگاه‌ها موارد مشکوکی را شناسایی کنند یا به تشخیص افسران امنیتی، بازرسی دستی انجام می‌شود.
۳. کنترل مواد ممنوعه:
بررسی مایعات و ژل‌ها: میزان مایعات و ژل‌هایی که مسافران مجاز به حمل آن در کابین هواپیما هستند، محدود است.
تشخیص مواد منفجره: از دستگاه‌ها و فناوری‌های پیشرفته برای تشخیص مواد منفجره استفاده می‌شود.
۴. خدمات CIP (Commercial Important Person):
ورودی‌های اختصاصی: مسافران CIP از ورودی‌ها و صف‌های اختصاصی برای بررسی‌های امنیتی استفاده می‌کنند که فرایند را سریع‌تر و راحت‌تر می‌کند.
اتاق انتظار خصوصی: آن‌ها به اتاق‌های انتظار مجهز و راحت دسترسی دارند که محیطی آرام‌تر از سایر قسمت‌های فرودگاه فراهم می‌کند.
خدمات شخصی‌سازی شده: در بسیاری از موارد، کارکنان اختصاصی به مسافران CIP خدمت رسانی می‌کنند تا اطمینان حاصل شود تمام نیازهای آن‌ها به خوبی پوشش داده شده است.
فرآیند امنیتی فرودگاه‌ها با هدف ایجاد تعادل میان افزایش امنیت و حفظ رفاه و راحتی مسافران طراحی شده است. تکنولوژی‌های مدرن و فرآیندهای دقیق امنیتی باعث شده‌اند تا تجربه سفر از طریق فرودگاه‌ها هم امن‌تر و هم کارآمدتر باشد.
۵. افزایش دیده‌بانی و نظارت:
دوربین‌های مداربسته: تقریباً در تمام نقاط فرودگاه به ویژه در مناطق حساس، دوربین‌های مداربسته نصب شده‌اند که به طور مداوم فضا را زیر نظر دارند.
پرسنل امنیتی: نیروهای امنیتی و پلیس در نقاط مختلف فرودگاه مستقر هستند تا در صورت نیاز به سرعت عمل کنند.
۶. برنامه‌های شناسایی قبل از پرواز:
لیست‌بندی مسافران: سیستم‌های پیشرفته برای بررسی پیشینه مسافران و شناسایی افرادی که ممکن است خطر امنیتی محسوب شوند، استفاده می‌شود.
برنامه‌های مسافر مورد اعتماد: برخی از فرودگاه‌ها برنامه‌هایی را اجرا می‌کنند که به مسافران مورد اعتماد اجازه می‌دهد تا از فرآیندهای سریع‌تر امنیتی برخوردار شوند.
۷.همکاری بین‌المللی:
اشتراک اطلاعات: فرودگاه‌ها و سازمان‌های امنیتی به صورت بین‌المللی اطلاعات مربوط به تهدیدات امنیتی را به اشتراک می‌گذارند تا از مشکلات قبل از بروز جلوگیری کنند.
استانداردهای بین‌المللی: بسیاری از اقدامات امنیتی فرودگاه‌ها بر اساس استانداردهای بین‌المللی طراحی و اجرا می‌شوند تا سطح یکنواختی از امنیت در سراسر جهان ارائه دهند.
۸. فناوری پیشرفته:
استفاده از هوش مصنوعی: برخی از فرودگاه‌ها از هوش مصنوعی برای تحلیل داده‌های دوربین‌های مداربسته و شناسایی رفتارهای مشکوک استفاده می‌کنند.
اسکنرهای پیشرفته: فناوری‌های جدید اسکنر توانایی تشخیص مواد منفجره و مواد مخدر را از فواصل دور دارند و حتی می‌توانند ترکیبات شیمیایی را تجزیه و تحلیل کنند.
۹.آموزش و تمرین:
تمرینات امنیتی: پرسنل امنیتی و کارکنان فرودگاه به طور دوره‌ای تحت آموزش‌ها و تمرینات امنیتی قرار می‌گیرند تا آمادگی خود را در مواجهه با تهدیدات احتمالی حفظ کنند.
کلیه این اقدامات و فناوری‌های امنیتی دارای یک هدف مشترک هستند: ایجاد محیطی امن برای مسافران، خدمه و تمام کسانی که در فرودگاه‌ها حضور دارند. این رویکرد چندوجهی اطمینان می‌دهد که فرودگاه‌ها نه تنها در برابر تهدیدات کنونی مقاوم‌تر هستند بلکه به خوبی برای مقابله با چالش‌های آینده نیز آماده می‌شوند.
نکاتی که باید بدانید:
بازرسی امنیتی یکی از مهمترین بخش‌های سفر هوایی است که تضمین می‌کند امنیت همه مسافران و خدمه هواپیما حفظ شود. با دانستن نکات کلیدی و آمادگی قبل از رسیدن به فرودگاه، می‌توانید فرایند بازرسی امنیتی را ساده‌تر و سریع‌تر پشت سر بگذارید. در اینجا به مهمترین نکاتی می‌پردازیم که باید قبل از رسیدن به بازرسی امنیتی بدانید:
۱. آماده‌سازی مدارک:
اطمینان حاصل کنید که همه مدارک ضروری مثل بلیط و کارت شناسایی عکس‌دار (مثلاً گذرنامه یا کارت شناسایی ملی) در دسترس شما هستند.
۲. رعایت محدودیت‌های مایعات:
مسافران معمولاً مجاز به حمل مایعات در ظروفی با حجم کمتر از 100 میلی‌لیتر هستند. این ظروف باید در یک کیسه شفاف قابل بسته شدن قرار گیرند و تعداد این کیسه‌ها معمولاً محدود است.
۳. مواد ممنوعه:
از قوانین مربوط به اقلام ممنوعه مثل اسلحه، چاقو، مواد منفجره و سایر اقلام خطرناک آگاه باشید. همچنین برخی از ابزارها، مثل قیچی و ابزارهای برنده قوانین خاصی دارند.
۴. لباس مناسب:
پوشیدن لباس‌ها و کفش‌های راحت که آسان باز و بسته می‌شوند، می‌تواند باعث تسریع فرآیند بازرسی شود. همچنین برداشتن کمربند، ساعت، کلیدها و سایر اقلام فلزی قبل از رسیدن به دستگاه اسکنر می‌تواند مفید باشد.
۵. تجهیزات الکترونیکی:
آماده باشید تا لپ‌تاپ‌ها و دستگاه‌های بزرگتر نظیر تبلت‌ها را از کیف‌ها خارج کرده و آن‌ها را جداگانه اسکن کنید.
۶. همکاری با پرسنل امنیتی:
دستورالعمل‌های افسران امنیتی را دنبال کنید و در صورت وجود هرگونه سوال یا ابهام، با احترام از آن‌ها راهنمایی بخواهید.
۷. احترام به حریم خصوصی دیگران:
در طول بازرسی امنیتی، ممکن است شاهد بازرسی بدنی یا بازرسی‌های دیگر مسافران باشید. مهم است که به حریم خصوصی دیگران احترام بگذارید و از ایجاد هرگونه اختلال یا ناراحتی خودداری کنید.
۸. برنامه‌ریزی زمانی:
به ویژه در ایام شلوغ و تعطیلات، احتمال وجود صف‌های طولانی برای بازرسی امنیتی وجود دارد. زمان کافی را برای عبور از تمام فرایندها در نظر بگیرید.
۹. استفاده از خدمات ویژه:
اگر مسافرانی با نیازهای ویژه هستید یا خدمات خاصی نیاز دارید، از قبل با خطوط هوایی یا فرودگاه هماهنگی‌های لازم را انجام دهید.
با داشتن آگاهی از این نکات و برنامه‌ریزی مناسب، می‌توانید تجربه‌ای نسبتاً راحت و بدون استرس از بازرسی امنیتی داشته باشید و به سمت مقصد خود با آرامش بیشتری حرکت کنید.
