فسنجان یکی از خوراکهای سنتی و باستانی ایرانی است که از زمانهای قدیم تا به امروز طرفداران زیادی داشتهاست.
در کتابهای آشپزی دورهی ساسانیان، اشاراتی به فسنجان و روش تهیهی آن شدهاست. گویا نام فسنجان هم از همین دوران برگرفته شده و به معنای خوراکی اشرافی و شاهانه بودهاست.
در دورههای بعد همچون دورهی صفویه، فسنجان همچنان یکی از غذاهای رایج و پرطرفدار بهشمار میرفته است.
مواد اصلیِ تشکیل دهندهی فسنجان سبزیجاتی همچون کلم، اسفناج، شوید و هویج هستند که در کنار گوشت یا مرغ، با روغن و زعفران تفت داده میشوند.
امروزه نیز فسنجان یکی از غذاهای سنتی محبوب در سراسر ایران است و در مناسبتها و جشنها تهیه میشود. عطر و طعم منحصر به فرد زعفران آن، فسنجان را به یکی از غذاهای ویژهی ایرانی تبدیل کرده است.
فسنجان یکی از خورشتهای سنتی و محبوب ایرانی است که قدمت آن به قبل از اسلام و دوران باستان برمیگردد.
در دوران قبل از اسلام، فسنجان به عنوان یک غذای مردمی در بین مردم عامه رواج داشته است. در کتب تاریخی نیز از فسنجان به عنوان یک غذای متداول مردم قدیم یاد شده است.
پس از ورود اسلام به ایران، فسنجان همچنان یکی از غذاهای رایج و پرطرفدار محسوب میشده است. در کتابهای آشپزی قدیم نیز طرز تهیه فسنجان با جزئیات ذکر شدهاست.
مواد اصلی فسنجان از قدیم شامل گوشت گوسفند، بادمجان، رب انار، زعفران و ادویه جات بوده است. البته در هر منطقهای تفاوتهایی در طرز تهیه و مواد آن وجود داشته است.
امروزه نیز فسنجان به عنوان یکی از غذاهای سنتی و محبوب در سراسر ایران وجود دارد و طرفداران بسیاری دارد. البته طرز تهیه آن نسبت به گذشته تفاوتهایی کردهاست.
خورشت فسنجان یکی از خورشتهای سنتی و محبوب ایرانی است که در شهرها و مناطق مختلف ایران با تفاوتهایی کوچک در مواد و نحوه پخت تهیه میشود:
مواد اصلی:
گوشت گوسفند یا گاو یا مرغ
بادمجان
رب انار یا آب انار
پیاز
زعفران، دارچین، زردچوبه
روغن مایع
آبلیمو، آبغوره
نمک و فلفل
نحوه پخت:
در شمال ایران: گوشت را با پیاز تفت میدهند. بادمجان و سبزیجات را جداگانه تفت میدهند و در آخر همه را مخلوط میکنند.
در مرکز ایران: گوشت و سبزیجات را با هم تفت میدهند و کمی آب میریزند تا بپزد.
در جنوب ایران: بادمجانها را کبابی تفت میدهند. گوشت را جداگانه با پیاز تفت میدهند و در آخر مخلوط میکنند.
میزان محبوبیت: در سراسر ایران محبوب است، به ویژه در شهرهای شمال و مرکز مانند تهران، اصفهان، تبریز و مشهد طرفداران بیشتری دارد. البته در جنوب هم طبخ میشود اما کمتر رایج است.
از نظر اقتصادی، خورشت فسنجان یک غذای متوسط به بالا محسوب میشود و قیمت آن در رستورانهای مختلف ایران متفاوت است:
مواد اولیه مورد نیاز مانند گوشت گوسفند، بادمجان، زعفران و صیفی جات، هزینه نسبتاً بالایی دارند.
در رستورانهای لوکس و گرانقیمت، قیمت فسنجان معمولاً بالاتر است و ممکن است به ازای هر پرس بین 120 تا 150 هزار تومان محاسبه شود.
در رستورانها و غذاخوریهای متوسط، قیمت فسنجان بین 60 تا 100 هزار تومان به ازای هر پرس است.
در رستورانهای ارزان و محلهای، ممکن است قیمت پایینتری بین 40 تا 60 هزار تومان داشته باشد.
در رستورانهای سنتی و قدیمی نیز قیمتها معمولاً پایینتر است.
بنابراین با توجه به قیمتهای ذکر شده، خورشت فسنجان را میتوان یک غذای متوسط به بالا از نظر قیمت در نظر گرفت.
خورشت فسنجان یکی از خورشتهای محبوب و معروف ایرانی است که تا حدودی در کشورهای همسایه نیز شناخته شده است:
در میان کشورهای حوزه خلیج فارس و خاورمیانه مانند امارات، قطر، بحرین و عربستان، فسنجان تا حدودی شناخته شده است.
در کشورهای همسایه ایران مانند افغانستان، پاکستان، ترکیه و جمهوری آذربایجان نیز تا حدی با این خورشت آشنا هستند.
در کشورهای آسیای میانه مانند ازبکستان، تاجیکستان و قزاقستان نیز فسنجان تا حدودی شناخته شده است.
اما در کشورهای دورتر مانند چین، ژاپن، کره و جنوب شرق آسیا، فسنجان چندان شناخته شده نیست.
به طور کلی فسنجان یک خورش محلی ایرانی است و در سطح جهانی آنچنان مشهور نیست. اما در میان کشورهای همسایه و مسلمان، تا حدودی شناخته شده است.